Miçotakis'in ABD'deki Türkiye karşıtı performansı ayakta alkışlandı
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmek için Beyaz Saray’a gitti. Ayrıca, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin daveti üzerine Yunan Başbakanı Miçotakis, ziyareti kapsamında Temsilciler Meclisi ile Senato ortak oturumunda ABD Kongresi üyelerine hitap etti:
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmek için Beyaz Saray’a gitti. İki ülke ilişkilerinin kurulmasının 201. yılında bir araya gelen iki lider, görüşmeleri öncesi Oval Ofis’te kameraların önünde kısa açıklamalar yaptı.
Biden’ın göreve başlamasından bu yana Washinton’a ilk ziyaretinde Miçotakis, demokrasi ve bağımsızlık konusunda ABD ve Yunanistan’ın tarihin her zaman doğru tarafında birlikte yer aldıklarını belirtti.
ABD Başkanı Joe Biden:
"Bugün konuşacak çok konumuz var. Ukrayna’ya devam eden desteğimiz, daha da derinleşen savuna ve ticari konulardaki ilişkilerimiz, enerji güvenliği, iklim değişikliği ve daha birçok konuyu konuşacağız."
Kısa açıklamaların ardından liderler, görüşmelerinin devamını basına kapalı bir şekilde gerçekleştirdi.
Ayrıca, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin daveti üzerine Yunan Başbakanı Miçotakis, ziyareti kapsamında Temsilciler Meclisi ile Senato ortak oturumunda ABD Kongresi üyelerine hitap etti:
Buradan tüm otoriter liderlere bir mesaj göndermeliyiz. Bu nedenle son 48 yıldır bizi rahatsız eden bir konuya dikkat etmenizi rica ediyorum. Türkiye'nin işgali ve Kıbrıs'ın bölünmesi... İki devletli çözümü ve Kıbrıs'ın bölünmesini kabul etmeyeceğiz. Yunanistan her zaman komşularına dostluk eli uzatır ancak komşularımızla olan anlaşmazlıklarımızı çözmek için uluslararası hukukta tek bir çerçeve vardır. Ulusal egemenliğimizi ve egemenlik haklarımızı ihlal eden hiçbir eyleme izin vermeyeceğiz. Buna adalarımız üzerinde yapılan ihlal uçuşları da dahil. Bu yüzden bölgeye askeri teçhizat tedariki konusunda karar verirken, NATO'nun güneydoğu kanadındaki istikrarsızlık riskini göz önünde bulundurmanızı rica ediyorum.
Yunan liderin bu sözleri, ABD Kongresi tarafından ayakta alkışlanarak karşılandı.
Kongre'ye hitabından defalarca ayakta alkışlanan Miçotakis, "Ben Yunan parlamentosunda bu kadar alkış almıyorum." diye espri yaptı. Yunan medyası, liderinin ABD ziyaretini "Kongre’de rüzgâr Yunanistan’dan yana." başlıklarıyla anlattı.
ABD Başkanı Joe Biden'ın Yunanistan bayraklı kravat takması ise dikkatlerden kaçmadı.
Yunan liderin ABD ziyareti boyunca Türkiye ile ilgili meseleleri öne çıkaracağı düşünülüyor.
Miçotakis’in Washington ziyareti süresince, Türkiye-Yunanistan ilişkileri ile Ege ve Doğu Akdeniz’deki gelişmeleri ve artan bölgesel gerilimi ön plana çıkaracağı düşünülüyor.
Miçotakis'ten bir gün sonra Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Washington'da olacak ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüşecek. Çavuşoğlu, Blinken ile Türkiye - ABD Stratejik Mekanizması'nın Dışişleri Bakanları düzeyindeki ilk görüşmesini gerçekleştirecek.
Türkiye ile Yunanistan arasındaki gerginlik son zamanlarda arttıran yeni olaylar meydana geldi.
Son haftalarda Atina yönetimi, Ankara’nın Yunan hava sahasında rekor sayıda uçuş gerçekleştirdiğini ifade etti. Türkiye’nin tehlikeli uçuşlar yapma emri vererek “mükerrer provokasyonlar” yürüttüğünü öne sürdü.
Ankara’dan yapılan açıklama ise, Yunanistan Hava Kuvvetleri’nin 26 Nisan ile 28 Nisan arasında Türk kıyılarına yaptığı provokatif uçuşlara ve ihlallere karşılık verildiği yönünde oldu.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Tanju Bilgiç:
"Hava Kuvvetlerimiz, bu provokatif uçuşlara ve ihlallere, angajman kuralları gereği karşılık vermiştir. Gerginliği başlatan ve tırmandıran taraf Yunanistan iken ülkemizin asılsız iddialarla suçlanması iki ülke arasında son dönemde oluşan pozitif gündem ve iyi komşuluk ilişkileri ile bağdaşmamaktadır."
İsveç ve Finlandiya’nın NATO başvurusuyla ilgili tutumlar
Yunan medyasında, Recep Tayyip Erdoğan'ın Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliği konusunda veto sinyali vermesi geniş yankı uyandırdı. Yunanistan basını, Türkiye’nin olumlu bakmadığını açıkladığı üyelik konusunda tam destek veren Yunanistan yönetimini ön plana çıkamaya çalıştı.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias:
"Yunan tarafının tavrı nettir: İsveç ve Finlandiya'yı NATO ailesinde ağırlamaya hazırız."
Yunanistan basını, Atina'nın ABD ziyareti hedefini, “Yunanistan ile ABD arasındaki stratejik ilişkinin yanı sıra, Balkanlar, Akdeniz ve Güneydoğu Avrupa'da güvenlik, barış ve istikrar faktörleri göz önünde bulundurulduğunda, NATO'nun güneydoğu kanadında en güvenilir ortağı olarak Yunanistan’ın rolünün teyit edilmesi" sözleriyle niteliyor.
Yunanistan Başbakanı Miçotakis:
"ABD, Doğu Akdeniz'deki varlığını genişletiyor ve ülkemiz, ABD'nin bölgedeki en net ortağı ve muhatabı haline geliyor."
Yunanistan Çevre ve Enerji Bakanı Kostis Hacidakis:
"Oraya [ABD’ye] sızlanarak, şikayet ederek ve lehimize harekete geçilmesi için yalvararak gitmek istemiyoruz. Yunanistan'ın saygın ve güvenilir bir müttefik olduğunu göstermek istiyoruz."
Türkiye’nin F-35’leri Yunanistan’a mı teslim edilecek?
ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç’in yanı sıra Türkiye, F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programı’na (JSF) Ortak Mutabakat Zabtı ile ortak F-35 savaş uçağı programına katılmıştı. Ancak Ankara'nın Rus yapımı S-400 füze savunma sistemlerini satın alması ABD’nin yaptırım uygulamasına ve Türkiye'nin Amerikan F-35 savaş uçağı programından çıkarılmasına yol açmıştı.
Son zamanlarda ise Ukrayna Savaşı’nda oynadığı kritik rol sebebiyle ABD ile ilişkilerini yumuşatan Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasını sağlayan Kongre'den F-16 satışı için yeşil ışık geldi. Bazı Kongre üyeleri, Türkiye’ye F-16 tedarikinin NATO ve ABD'nin güvenliğine hizmet edebileceğini ifade etti ve satışa onay verebileceklerini belirtti. F-35 programına Türkiye’nin tekrar alınmasına yönelik tartışmalar yapıldı.
Yunanistan’ın F-35 / F-16 sürecine engel olması yüksek ihtimaller dahilinde.
Geçtiğimiz yılın sonlarına doğru ABD’li Senatörler Bob Menendez ve Marco Rubio, Senato’ya sundukları “ABD-Yunanistan savunma iş birliği” tasarısında, Türkiye için üretilen F-35 uçaklarının Atina yönetimine verilmesini önermişti. Söz konusu tasarı, ABD’nin Yunan askeri modernizasyonuna desteğini artırmayı ve Kıbrıs, Yunanistan, İsrail ile ortak askeri çalışmaları teşvik etmek niyetindeydi.
Ermeni Lobisi ANCA’ya çalışan ABD’li Senatör Robert Menendez’in öncülük ettiği tasarıda, “Doğu Akdeniz’in güvenliğini sağlamak için ABD, Yunanistan’ın silahlı kuvvetlerini modernize etme çabalarını destekleyerek savunma ilişkisini güçlendirmeli.” ifadelerine yer verilmişti.
Güncel duruma geri dönüp baktığımızda Yunan lider Miçotakis’in ABD yolculuğunda ABD’nin Türkiye’ye yönelik yeni F-16 satışını hedef alması olası.
Miçotakis’in ABD ziyareti öncesi Yunan Parlamentosunun “ABD-Yunanistan Karşılıklı Savunma İş birliği Anlaşması'nı (MDCA)” onaylaması ve geçtiğimiz günlerde ABD’nin Girit’te bulunan Souda Üssü’nün yenilenmesi için 50 milyon euro'luk bir kaynak ayırması, Yunanistan’ı bu konuda cesaretlendirebilir.
Türkiye için üretilen ancak Türkiye’ye teslim edilmeyen F-35’lerin hazır bir şekilde Yunanistan’a teslim edilmesi, Yunan tarafın dile getireceği gündem maddelerinden biri olabilir.
Rus gazına alternatif olarak Yunanistan mı ön plana çıkacak?
Ukrayna Savaşı ve ortaya çıkardığı enerji sorununa bir çözüm olarak Yunanistan’ın kendisini sunması ABD ziyaretindeki gündem maddelerinden biri. ABD, Yunanistan’ın sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) merkezi haline getirilmesini destekliyor.
‘‘Yunanistan-Bulgaristan Doğalgaz Boru Hattı Bağlantısı’’ adlı yeni boru hattı bağlantısı Bulgaristan’ın sıvılaştırılmış doğal gaz veya LNG ithal eden limanlara erişimini sağlamayı hedefliyor. Ayrıca İtalya'da sona eren yeni bir boru hattı sistemi aracılığıyla Azerbaycan'dan gelen doğalgazı taşımasını da içeriyor.
"Yunanistan-Bulgaristan Doğalgaz Boru Hattı Bağlantısı"nın (IGB) önemi, yakında ABD, Katar, Mısır ve başka yerlerden sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) taşıyarak, Balkanlar boyunca Rus gazının yerini alabilecek önemli bir hat olma potansiyeli taşıyor olmasından kaynaklanıyor. Yunanistan, Rusya'nın Avrupa'da sahip olduğu gaz tekelini sona erdirecek bu projeyi bir an önce tamamlamak istiyor.