İsrail ve Lübnan arasındaki sular ısınıyor, ABD'den müdahale

İsrail Dışişleri, Savunma ve Enerji bakanları tarafından paylaşılan ortak açıklamada, Karish sahasının “İsrail Devletinin stratejik bir varlığı” olduğu belirtildi.

İsrail’in “stratejik varlıklarının korunmasına öncelik vereceğini ve onları savunmaya hazır olduğu” belirten açıklamada, Lübnan’a ABD’nin arabuluculuğunda “deniz sınırındaki müzakereleri hızlandırması” çağrısında bulunuldu.

Geçen hafta, ABD Haliburton şirketler grubu, İsrail kıyılarındaki Karish sahasında gaz arama faaliyeti yürütmek için bir lisans aldığını açıklamıştı. Lübnan ise bu gelişmeyi protesto etti ve İsrail’in keşif faaliyetlerini önlemek için uluslararası müdahale çağrısında bulundu.

Her iki ülke tarafından 2011 yılında BM’ye gönderilen haritalara göre, Lübnan ve İsrail, 860 kilometrekarelik (332 mil kare) bir deniz alanı üzerinde bir anlaşmazlık içindeler.

ABD elçisi Beyrut’a gidiyor

Washington, 2020 yılında İsrail ve Lübnan arasında gerilime sebep olan tartışmalı deniz sınırlarının çizilmesi için iki ülke arasındaki görüşmelere aracılık etmeye başlamıştı.

ABD Dışişleri Bakanlığı, Lübnan’da yaşanan enerji krizini ele almak için Beyrut’a bir elçi göndereceğini açıkladı. Bakanlık, Lübnan ve İsrail’in deniz sınırının çizilmesi için bir karara varmak konusunda umutlu olduklarını belirtti.

Bakanlık tarafından yapılan açıklamaya göre Küresel Enerji Güvenliği Danışmanı Amos Hochstein, 13-14 Haziran tarihlerinde Lübnan’ı ziyaret edecek.

Yapılan açıklamada, “ABD Yönetimi Lübnan, İsrail ve bölge için daha fazla istikrar, güvenlik ve refah sağlayacak nihai bir karar verilmesi için iki tarafın istişare yapmak istemesini ve samimi davranışlarını memnuniyetle karşılıyor.” ifadelerine yer verildi.

Anlaşmazlığın kaynağı ne?

İki ülkenin bulunduğu coğrafyada 2009'dan beri bir dizi büyük deniz altı gaz sahasının keşfedildi. İsrail halihazırda gaz üretiyor ve ihraç ediyor.

Ancak Lübnan'ın enerji üretme umutları ülkedeki siyasi kriz yüzünden sekteye uğruyor. Fransız Total'e göre, Lübnan'ın tek sondaj girişiminde 2020'de gaz izleri buldu, ancak rezervi yoktu.

Lübnan ile İsrail arasında yaklaşık 860 kilometrekarelik deniz sahası anlaşmazlığı bulunuyor. Lübnan müzakere heyeti ise tartışmalı bölgenin 2 bin 290 kilometre olduğunu söylüyor.

İsrail, Lübnan hükümetinin lisanslama sürecine başladığı beş bloktan üçünün İsrail kıta sahanlığı sınır bölgesinde yer aldığını iddia ediyor. Tel Aviv, sınırın Lübnan'ın kabul ettiğinden daha kuzeyde olduğunu, Lübnan İsrail'in kabul ettiğinden daha güneyde olduğunu savunuyor.

İsrailli yetkililer daha önce müzakereler sonundaki bir anlaşmanın her iki ülkenin ekonomisini güçlendireceğini umduklarını duyurdu.

İsrail ile Hizbullah arasındaki son büyük savaş 2006'da yaşandı. Analistler, her iki tarafın da başka bir çatışmadan kaçınmak istediğini söylüyor.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, Lübnan petrol ve gazının tehlikede olduğu durumda "buna göre hareket edeceği" uyarısında bulundu.

İsrail Savunma Bakanı, konunun diplomatik olarak çözülmesi gereken sivil bir sorun olduğunu duyurdu.

Ekim 2020'de Lübnan ile İsrail arasında ABD arabuluculuğu ile Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde dolaylı müzakereler başlamış ve bunların sonuncusu Mayıs 2021'de düzenlenmişti. O tarihten bu yana yeni bir müzakere gerçekleşmedi.