Çin'in Tayvan'ı işgal senaryoları: Matsu ve Kinmen Adaları'nın işgali

O zamandan beri Çin, Amerika'ya rakip olan bir süper güç olarak ortaya çıktı; Tayvan, Washington'un desteğiyle kendi kendini yöneten bir demokrasiye ve yüksek teknolojili bir güç merkezine dönüştü.

Şimdi, onlarca yıllık sürekli çıkmazdan sonra yenilenen bir çatışma riski yeniden doğmuş durumda. Bu uzun rekabetin nasıl şekilleneceğini bilmek imkansız olsa da, bazı açılardan Tayvan Savaşı’nın çıkması an meselesi olabilir.

Gri Bölge Savaşı

Çin Ordusu (Halk Kurtuluş Ordusu) Tayvan'a karşı uzun süre önce başlattığı gri bölge savaşını devam ettiriyordu.

Gri bölge savaşında silahlı çatışmalar olmasa da askeri tatbikatlar, devriyeler ve Tayvan Ordusunu korkutma konusunda neredeyse her gün gerçekleşen olaylardan oluşuyordu.

Bu durum şu anda daha da sıkıntılı bir hale geldi. Zira Çin, artık statükoyu kabul etmiyor.

Pekin, Tayvan çevresindeki hava sahasına gönderdiği savaş uçaklarının sayısını artırıyor. Aynı zamanda önceden geçilmemesi konusunda üzerinde gayriresmi bir uzlaşı olan Tayvan Boğazı’nda medyan çizgisi (orta çizgi) artık her gün Çin savaş uçakları ve gemilerince geçiliyor.

Askeri stratejistler gri bölge stratejisinin Taipei’nin direncini yıkma potansiyeline sahip olduğunu, ancak aynı zamanda adanın kararlılığını güçlendirerek kısa sürebileceğini veya hatta geri tepebileceğini söylemişti.

Ayrıca stratejistler daha fırtınalı bir gelecek öngörüyorlar. Geleceği tahmin edemeseler de Çin, Tayvan, ABD, Japonya ve Avustralya'daki askeri planlamacılar yine de Pekin'in adayı nasıl ele geçirmeye çalışabileceğine ve ABD başta olmak üzere müttefiklerinin neler yapabileceğine dair senaryolar üzerinde çalışıyor.

Askeri uzmanlar, Çin'in benimseyebileceği bir dizi taktiği olduğunu söylüyor.

Bunların hepsi Başkan Şi Cinping ve iktidardaki Komünist Partisi için risk taşıyor. Ayrıca Tayvan ve ABD ve müttefikleri, özellikle Japonya için farklı zorluklar ortaya koyuyorlar.

Çin'in senaryoları

Şi’nin seçenekleri arasında Tayvan'ın dış adalarını ele geçirmek, ablukalar veya topyekün istila yer alıyor. Bazı Tayvanlı askeri uzmanlar, Pekin'in bir sonraki adımının Güney Çin Denizi'nin kuzeyindeki hafifçe savunulan ve uzak Pratas Adaları'nı ele geçirmek olabileceğini söylüyor.  Bu hamlelerin her biri, Çin ile Amerika arasında Tayvan üzerinde savaşa dönüşebilir.

Çin, Tayvan’ı nasıl işgal edebilir. Olası bir işgale dair dört senaryo ön plana çıkıyor.

Bu senaryolar, doğaları gereği spekülatif. Gerçek çatışmanın bu yörüngelerden herhangi birini izleyeceğine dair kesin bir şey yok. Ve savaş hiç patlak vermeyebilir. Ancak gerilim yüksekken, kaza veya yanlış hesaplama herhangi bir zamanda çatışmalar için bir katalizör haline gelebilir.

Tayvan'ın Çin kontrolüne girmesi, Komünist Parti'nin içerideki prestijini önemli ölçüde güçlendirecek ve Tayvan’da otoriter Parti yönetimine demokratik bir alternatifin uygulanabilir bir modeli olmasını ortadan kaldıracaktır.

İlk Ada Zinciri'nin kontrolü

Aynı zamanda Çin'e, Japon takımadalarından Tayvan, Filipinler ve Borneo'ya kadar uzanan ve Çin'in kıyı denizlerini çevreleyen adalar dizisinden geçen hat olan “ilk ada zincirinde” bir dayanak noktası sağlayacaktır.

Pekin için başarı, Asya'da sözü geçen stratejik bir oyuncuya dönüşecek olması, Japonya ve Güney Kore'nin güvenliğini baltalayacak ve Çin'in Batı Pasifik'e güç yansıtmasına olanak sağlayacaktır.

Ancak Pekin'in temkinli olmak için iyi nedenleri de var: Amerika ve müttefikleri bir işgal girişimine müdahale ederse, on yıllardır öfkeyle tek bir atış yapmayan daha önce savaş tecrübesi olmayan bir Çin Ordusuna ağır kayıplar verebilirler. Yenilgi, Parti'nin iktidar üzerindeki hakimiyetini zayıflatabilir.

Amerikan ittifakı için ise Çin'in Tayvan'ı ele geçirmesi yıkıcı bir darbe olacaktır.

Bir çırpıda ABD, çoğu ABD ve bölgesel askeri uzmana göre, Asya'daki önde gelen güç olarak statüsünü kaybedecektir.

Amerika yardıma gelmezse?

Eğer Amerika Tayvan'ı savunmak istemeseydi ya da savunamasaydı, Asya-Pasifik'teki müttefik ağı – Tokyo, Seul ve Canberra da dahil olmak üzere – bir gecede Çin'in askeri ve ekonomik baskısına karşı çok daha savunmasız hale gelir. Analistler, bu ülkelerin bazılarının Pekin'e bağlılığını açıklayabileceğini söylüyor. Bazıları ise kendi güvenliklerini artırmak için nükleer silah arayışına girebilir.

Eğer Amerika adayı savunmayı tercih ederse, mevcut ve eski kıdemli ABD'li komutanlara göre, giderek daha güçlü bir Çin Ordusunu yenebileceğinin garantisi yok.

Çin’in askeri yükselişine karşı koymak için ABD şimdi Asya-Pasifik'te yeni silahlar ve stratejiler sunuyor.

ABD'nin değişme işaretleri gösteren tutumu

Amerika’nın duruşunun sertleşebileceğine dair bazı göstergeler var. Başkan Biden, ABD’nin uzun yıllardır yürüttüğü “stratejik muğlaklık” politikasından bazı tavizler vermeye başladı.

Biden, son dönemlerde kendisine ne zaman ABD’nin Tayvan’ı savunup savunmayacağı sorulursa “evet, bunu yapma taahhüdümüz var” yanıtı verdi. Ancak Biden’ın bu sözleri birden çok kez aynı durum yaşanmasına rağmen her seferinde Beyaz Saray tarafından anında reddedildi.

Japonya için büyük tehlike

Japonya için ise Çin'in ticaret yollarında bir dayanak noktası kazanmasını engellemek hayati önem taşıyor.

Tayvan'da konuşlu Çin Ordusu, Japonya'nın güney adalarını tehdit edebilir ve ithalat ve ihracatını taşıyan deniz yollarına hakim olabilir.

Üst düzey Japon yetkililer şimdi Tokyo'nun Tayvan'ı savunmada ABD'ye yardım etmesi gerektiğini açıkça kabul ediyor. Çatışma senaryoları hakkında soru sorulan Japonya Savunma Bakanlığı, "varsayımsal sorular veya spekülasyonlar hakkında" yorum yapamayacağını söylüyor.

Tayvan halkı bağımsızlık istiyor

Tayvan'da yaşayan 23.5 milyon insanının ezici bir çoğunluğu, görüş anketlerine ve son seçim sonuçlarına göre, kendilerini Çin yerine Tayvanlı olarak görüyor ve ABD ile daha yakın ekonomik ve politik bağları destekliyor.

Bu duygu, Pekin’in Hong Kong'daki devam eden baskısını izlerken sertleşti. Başkan Tsai Ing-Wen defalarca Tayvan'ın özgürlüğünü ve demokratik yaşam tarzını savunacağını söyledi.

Ancak Şi bir şeyi açıklığa kavuşturdu: “Tayvan, yüzyıllar boyunca büyük bir Asya gücü olarak tuttuğu pozisyonu yeniden ele geçiren bir ulus olan gençleşmiş bir Çin hayalini gerçekleştirmek için Çin ile birleşmiş olmalı”

48 saatlik fırsat

İngiliz The Telegraph gazetesine konuşan diplomatik kaynaklar, Çin’in Tayvan'ı zorla almaya karar vermesi durumunda bunu Batı'nın yanıt vermeye vakti kalmaması için yıldırım hızında 48 saatlik bir taarruz yoluyla yapmayı hedefleyeceğini kaydediyor.

Anakara Çin ile Tayvan’ın birleşmesi, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in Çin ulusunu 2050 yılına kadar “yeniden canlandırma” stratejisinin en önemli parçalarından birisi.

Pekin'in daha önce önümüzdeki 5 ila 10 yıl içinde bir noktada “silahlı yeniden birleşmeye” hazırlandığı düşünülüyordu.

Ancak şimdi bazı Batılı hükümetler, Şi’nin Rusya'nın Ukrayna'daki başarısızlıklarından ders almış olmasıyla birlikte, askeri bir saldırının çok daha erken geleceği varsayımı üzerinde çalışıyor.

Pekin, Ukrayna işgalinden dersler çıkarttı

The Telegraph’a konuşan kaynaklar Pekin’in Silahlı Kuvvetleri için hangi derslerin çıkarılması gerektiğini görmek için Moskova'nın işgalini ve Batı'nın tepkisini gözden geçirdiğini kaydetti.

Pekin'in, Putin'in 24 Şubat'ta Ukrayna'ya yönelik acımasız saldırısını başlattığında Batılı liderlerin düzgün bir şekilde yanıt vermesinin en az iki gün sürdüğü ve bunun geri dönüşü olmayan kazanımlar elde edilebileceği kritik zaman penceresi olduğu sonucuna vardığı bildirildi.

Diplomatik kaynaklara göre Kiev'i ele geçirmeyi ve Volodymyr Zelenskiy'nin hükümetini savaşın ilk 48 saatinde devirmeyi başaramayarak, Şi Rusların önemli Batı desteği için kapıyı sonuna kadar açık bıraktığına inanıyor.

Pekin'in Tayvan ile aynı hatayı yapmaktan kaçınmanın, Çin Komünist Partisi'ne geri tepebilecek uzun, bitkin bir savaştan kaçınmanın anahtarı olacağı sonucuna vardığı bildirildi.

Dünyanın en büyük mikroçip üreticisi Tayvan, Çin'in ellerine düştüğünde Batılı şahinler, müttefiklerini Tayvan topraklarının sonsuza kadar yok olacağı konusunda uyardı.

Saldırı 2023 yılında gelebilir

Bununla birlikte, tüm bu sert duruşlara rağmen bu mevcut krizin yakın zamanda savaşa dönüşmesi pek olası değil.

İngiliz düşünce kuruluşu Rusi’de görev alan Sidharth Kaushal’a göre herhangi bir olası askeri adım, ABD ile savaşın çıkması olasılığını gündeme getiriyor. Kaushal, Çin Ordusunun hala evrim aşamasında bir ordu olduğunu yineliyor.

Dünyanın en büyük ordusu olarak kabul edilmesine rağmen, Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) hiçbir savaşta aktif rol test edilmedi ve başarısızlık, Şi’nin iktidardaki hakimiyetini ölümcül bir şekilde zayıflatabilir.

Kaushal:

“Muhtemelen şu anda başarılamaz bir şey. Çin için bazı önemli riskler var.”

Ancak Çin, Tayvan'ın kendi topraklarının bir parçası olduğuna inandığını ve gerekirse adayı tekrar kontrolü altına almak için güç kullanacağını gizlemiyor.

Ne zaman ve nasıl?

Cevaplanmamış en büyük iki soru ne zaman ve nasıl olacağı konusunda.

Nasıl olduğuna gelince, bu haftaki olaylar işleri biraz daha netleştirdi.

Çin'in benzeri görülmemiş savaş oyunlarında, bir deniz ablukası ve bölgenin hava sahasına giren çeşitli savaş uçaklarının yanı sıra, bildirildiğine göre adanın kendisinin yanı sıra Tayvan çevresindeki sulara ateşlenen füzeler yer aldı. Haftanın başlarında PLA, Tayvan'a bakan bir plajda amfibi çıkarmalar yaptı.

Bunların bazıları veya tümü, gelecekteki herhangi bir askeri operasyonda yer alabilir.

Pekin'in bunun yerine, ilerici ve artan bir güç birikimi sahneye çıkması muhtemel; her yeni adım, Batı'dan tam teşekküllü bir savaşın patlak vermesine yol açabilecek bir askeri yanıtı garanti etmekten çok uzak.

Pekin'in amacı, gerilim merdivenlerini tırmanırken Tayvan'ı, sanki bir yılanın sarmalındaymış gibi, geriye kalan tek seçeneği iş birliği olana kadar sıkıştırmak olacaktır. Ya da bir ejderhanın kuyruğu gibi.

Sırayla veya art arda gelişebilecek genel olarak dört olası senaryo var:

1- Çin, Tayvan’a blokaj uygular

Genişletilmiş askeri tatbikatlar; Tayvan'ı finansal, ekonomik ve operasyonel olarak yıpratmak için kullanılabilir.

Bu durum da Tayvan Silahlı Kuvvetlerini uzun süreler boyunca yüksek hazır durumda tutulmak zorunda bırakacaktır.

Ayrıca, Çin'in hızlı bir şekilde saldırı başlatabilmesi için askeri varlıklarını mümkün olan en iyi konumlarda konuşlandırmasını sağlayacaktır.

Bu hafta yapılanlar gibi tatbikatları bahane ederek, Tayvan'ı dış yardımdan izole etmek için tamamen zorunlu bir gümrük ve uçuşa yasak bölge kolayca kurulabilir.

Çin kuvvetlerinin şu anda tatbikat icra ettiği yedi bölge, adayı izole etmek ve dış müdahaleyi engellemek için potansiyel bir saldırıdaki önemleri nedeniyle özellikle seçildi.

Bu bölgelerden birisi Tayvan Boğazı'nın en dar kısmını kapsıyor. Diğerleri, büyük bir limanı engellemek veya Tayvan'ın üç ana askeri üssüne saldırmak için kullanılabilir.

Tayvan'ın güneyindeki Kaohsiung yakınlarındaki bölge kritik. Burada çok önemli üsler var. Çinli uzmanlar, bu bölgenin tutulmasının Tayvan’ın kaçış rotasını bloke etmede hayati olduğunu kaydediyor.

Çin, Tayvan'ın hava savunma tanımlama bölgesinin (ADIZ) geçerli olmadığını ve ada üzerinden hava sahasına giren tüm uçakların Çin'den izin alması veya askeri çatışma riskini alması gerektiğini söyleyecektir.

Böyle bir abluka Tayvan ekonomisine zarar verir ve borsada bir krize yol açar.

Adanın doğusunda faaliyet gösteren Çin kuvvetleri, başta ABD olmak üzere diğer ülkelerin askeri müdahalede bulunmasını önlemek için bir “karakol hattı” görevi görecektir.

Uluslararası bir tepki doğacak veya uluslararası denizcilik hatlarını etkileyecek olsa da, daha güçlü bir uluslararası tepki olması pek mümkün değil.

Çin, Matsu ve Kinmen Adaları’nı işgal eder

Bazıları Çin anakarasından 10 km'den daha az uzaklıkta olan küçük Fujian eyaleti adaları, Pekin tarafından uzun süredir kendi topraklarının bir parçası olarak görülüyor.

Matsu Adaları

Matsu Adaları 13.500 kişiye ev sahipliği yapıyor. Küçük adalar ve adacık zinciri, Çin kıyılarına son derece yakın ve Çin'in Fujian eyaletinin kıyılarından en yakın noktada yaklaşık dokuz kilometre uzaklıkta. Komünist yetkililer Matsu Adaları’nı her zaman Çin’in Lianjiang bölgesinin bir parçası olarak gördüler.

Çin Ordusu donanma gemileri ve denizaltıları adaları ve adacıkları çevreler. Yüzlerce kum tarayıcı, balıkçı teknesi ve Çin paramiliter gemileri de çevredeki filoları desteklemek için harekete geçer.

PLA savaş uçakları Tayvan Boğazı üzerinde gündelik devriyelere başlar. Taipei, Tayvanlı savaş uçaklarının, gözetleme uçaklarının veya Tayvan Boğazı'nın medyan çizgisini geçen savaş gemilerinin saldırıya uğrayacağı konusunda uyarılır.

Pekin ayrıca, Çin hava trafik kontrol makamlarının onayı olmadan Tayvan'dan adalara ticari veya askeri uçuşlara izin verilmeyeceğini açıklar. Tayvan'dan gelen tüm ticari gemilerin ve feribot seferlerinin, ada grubunun ilçelerine hizmet veren limanlara girmesi yasaklanmıştır.

Pekin, ablukayı kırmaya çalışan herhangi bir yolcu veya ikmal gemisine el konulacağı konusunda uyarılarda bulunur. Küçük Tayvan sahil güvenliği ve askeri garnizonu şimdi izole edilmiştir ve direnmek için güçsüz durumdadır.

Bu, 1949'dan beri dördüncü ve en ciddi Tayvan Boğazı krizinin ortaya çıkması demektir.

Taipei’nin askeri komutanları, ablukayı uygulayan PLA güçlerine saldırmak için savaş gemileri ve savaş uçağı gönderiyor. Çin’in füzeler, savaş uçakları ve savaş gemilerindeki ezici avantajı ile Tayvan’ın güçleri, Matsu Adaları’na ulaşmadan çok önce ortadan kaldırılıyor.

Taipei, Amerika Birleşik Devletleri ve müttefiklerinden askeri ve diplomatik yardım için acil talepler yayınladığı için Pekin, Tayvan Hükümeti ile birleşme zaman çizelgesini tartışmak için derhal görüşme çağrısında bulunuyor.

Tayvan, Pekin’in taleplerini reddediyor ancak ablukayı kırmak için tam ölçekli bir askeri harekata karar veriyor.

Matsu Adaları etkili bir şekilde Komünist Parti yönetimi altına giriyor. Amerika Birleşik Devletleri ve müttefikleri Pekin üzerinde koordineli ticaret ve ekonomik yaptırımlar uygularken uluslararası gerilimler patlıyor.

Kinmen’in işgali

Çin kesintisiz bir gri bölge savaşı yürütüyor ve Matsu Adaları'nı abluka altına alıyor.

Ancak Tayvan hükümeti, birleşme müzakerelerini başlatmayı kesinlikle reddediyor.

Pekin'in saldırganlığına karşı uluslararası bir tepkinin ortasında, Tayvan'daki kamuoyu, Çin ile her türlü birliğe karşı dramatik bir şekilde sertleşiyor.

Tayvan savunma harcamalarını artırıyor, zorunlu askerlik süresini uzatıyor ve ABD'den askeri malzeme ve silahlarda keskin artışlar talep ediyor. Tayvan'a yardımcı olmak için ABD liderliğindeki bir hareket adanın modern, gizli denizaltılardan oluşan bir filo inşa etme programına hızlandırılmış desteği içeriyor.

Bu arada, PLA, Fujian Eyaleti kıyılarındaki limanlarda amfibi çıkarmalar için eğitilmiş bir kuvvet birikimini dikkatle gizliyor. PLA ayrıca hava birliklerini daha iç bölgelerdeki bir üs ağında topluyor.

Başkan Şi ve üst düzey komutanları, Pekin'in Fujian Eyaleti kıyısındaki Çin liman kenti Xiamen'e yaklaşık altı kilometre uzaklıkta bulunan ve yaklaşık 140.000 kişiye ev sahipliği yapan Tayvan'ın Kinmen adasını ele geçirmesine karar veriyor.

PLA, uyarı yapmadan, Kinmen'in Tayvan ordu karargahına, kışlalarına, savunma mevzilerine ve temel altyapı hedeflerine topçu ve füze saldırısı düzenliyor.

Çinli savaş uçakları ve bombardıman uçakları, savunma pozisyonlarına koşan Tayvanlı garnizon birliklerine karşı saldırı başlattı.

Bombardıman devam ederken, askerlerle dolu PLA çıkarma gemisi Kinmen sahillerinde birleşiyor ve yüzlerce helikopter önemli stratejik pozisyonları ele geçirmek için havadaki birlikleri taşıyor.

Adanın havaalanı HKO kontrolü altındayken, Çin nakliye uçakları iniyor ve birlikleri ve teçhizatı boşaltmaya başlıyor.

Çin kıyılarındaki deniz üslerinden düzinelerce Çin savaş gemisi ve denizaltısı, kuşatma altındaki adaya ulaşan herhangi bir takviyeyi engellemek amacıyla Kinmen ve Tayvan arasındaki sulara açılıyor.

Tepede, PLA savaş uçakları Tayvan Hava Kuvvetlerinin işgal kuvvetlerine saldırmasını önlemek için sürekli devriye halinde. PLA birlikleri, adanın iç kısımlarındaki hava kuvvetleriyle bağlantı kurmak amacıyla Kinmen sahillerine saldırıyor.

Tayvan'ın askeri komutanları, Çin kıyılarındaki limanlara ve adanın yakınındaki PLA savaş gemilerine karşı füze saldırıları dalgaları başlattı.

Tayvan'ın hava savunma sistemi ayrıca Tayvan Boğazı üzerindeki PLA uçaklarına karadan havaya füzeler ateşliyor. Tayvan’ın avcı uçakları, Çinli savaş uçaklarına ve Kinmen'e saldıran bombardıman uçaklarına karşı koymak için kapışıyor.

ABD ve müttefikleri, Taipei'den gelen umutsuz yardım çağrılarına yanıt veremeden, HKO kara kuvvetleri Kinmen'in savunucularını eziyor.

Amerikan ve Japon Deniz Kuvvetleri Tayvan Boğazı'na doğru hızla ilerlerken, Pekin müdahale etmemeleri konusunda uyarıyor.

Kinmen'deki askeri ve sivil kayıpların Çin hastanelerine tahliye edilebilmesi ve temel hizmetlerin geri yüklenebilmesi için acil bir ateşkes çağrısında bulunuyor.

Pekin ayrıca Taipei'nin “tek ülke, iki sistem” formülü altında birleşme görüşmelerini kabul etmesini talep ediyor.

Uluslararası bir krizin ortasında yer alan Çin, Birleşmiş Milletler'in Kinmen işgalini kınama hareketlerini engelliyor.

Şi ve üst düzey Çin liderliği, ekonomik ve ticari yaptırımlara katlanmak için can atıyor, Washington ve müttefiklerinin bu kadar küçük bir bölge üzerinde büyük bir savaş riskini almayacağını hesaplıyorlar.

ABD ve Japon gemileri ve uçakları Çin kuvvetlerine yönelik saldırılardan kaçındığında Pekin'in değerlendirmesi doğrulanıyor.

Ancak kriz devam ediyor: Washington, Asya'ya daha fazla hava, deniz ve kara gücü göndermeye başladı. Tayvan'a silah sevkiyatını hızlandırıyor ve Çin'e cezalandırıcı bir teknoloji ambargosu uygulamak için küresel bir diplomatik kampanya başlatıyor.

Sonuç

Bir güç gösterisi olarak ve Batı'nın kararlılığını test etmek için Pekin, birkaç yüz bin kişiye ev sahipliği yapan adaların bir kısmını veya tamamını minimum maliyetle işgal edebilir.

Doğrudan bu adalara veya Taipei'nin savunmasını önemli ölçüde güçlendirmeye yönelik askeri destekten yoksun herhangi bir yanıt, Çin'i daha maceracı olmaya teşvik edecektir. Tıpkı Rusya'nın 2014'te Kırım'ı ele geçirmesine benzer bir şekilde.

Adalar, pek çok ülkenin üzerlerinde topyekün savaş riskine girmek istemeyebileceği kadar küçük. Ancak, ABD-Tayvan İlişkileri Yasası bu adaları Tayvan'ın bir parçası olarak görüyor, bu yüzden Washington müdahale etmek zorunda hissedebilir.

Kaushal’a göre bu adaların alınması, “alınan riske kıyasla çok sınırlı bir ödül” sunacaktır.

ÖNERİLEN İÇERİK: Tayvan’da yeni bir dönem çoktan başladı

* * *

KAYNAK: gdh.digital, Reuters, The Telegraph