Çin ve Rusya, Kuzey Kore yaptırımlarının artırılmasını isteyen BM kararını veto etti

BM Güvenlik Konseyi, Pyongyang’a nükleer programı nedeniyle yaptırımlar uygulamaya başladığı 2006’dan beri ilk kez Çin ve Rusya’nın veto kararıyla Kuzey Kore konusunda bölündü.

Veto nedeniyle kabul edilmeyen tasarıda, Kuzey Kore’ye yıllık ham petrol ihracatının 1 milyon varil azaltılarak 3 milyon varile düşürülmesini, rafine petrol ihracatının ise 125 bin varil azaltılarak 375 bin varile düşürülmesi isteniyordu.

BMGK’de bir tasarının kabul edilmesi için 15 üyeden en az 9’unun lehte oy vermesi, daimi üyeler ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa’dan da herhangi birinin veto yetkisini kullanmaması gerekiyor.

Kuzey Kore’ye tütün ve tütün mamulleri ihracatının yasaklanmasını öngören tasarı, Kuzey Kore’nin mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünlerinin ihracatını da yasaklamayı hedefliyordu.

Tasarıyla aynı zamanda Kuzey Kore istihbaratıyla ilişkili olduğu belirtilen bilgisayar korsanı Lazarus Group’un mal varlıklarının dondurulması da öngörülüyordu.

ABD’ye göre, Kuzey Kore bu yılın başından beri 6’sı kıtalararası olmak üzere 23 balistik füzeyi test etti. Çin ve Rusya, bir süredir Kuzey Kore’deki insani durumu gerekçe göstererek, yaptırımların artırılması yerine hafifletilmesini savundu ve bu gerekçeyle BMGK karar tasarısını 20 Mayıs’ta veto etti.

“Çin'in ABD'nin hazırladığı karar taslağına karşı oyu tamamen makul ve haklıydı" diyen Çinli diplomat Wu Jianjian, "Kuzey Kore'ye yönelik yaptırımları artırmaya devam etmek, siyasi çözüm olasılığını daha da uzak kılacaktır." argümanıyla verilen kararı gerekçelendirdi.

Ancak ABD, Çin ve Rusya'nın Kuzey Kore'nin vetolarıyla dünya güvenliğinden yana olup olmadıklarını sorguluyor.

ABD'li kıdemli diplomat Jeffrey DeLaurentis ise “Veto etme açıklamaları yetersiz ve inandırıcı değildi. Vetolar, toplu güvenliğimize hizmet etmek için kullanılmadı.” açıklamasında bulundu.

Çin ve Rusya, Kuzey Kore’ye balistik füze denemeleri nedeniyle yaptırımların artırılmasını isteyen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) karar tasarısını veto etmeleri nedeniyle BM Genel Kurulunda ilk kez hesap verdi.

Küresel barışın garantörleri olması beklenirken veto haklarıyla çoğu zaman BM Güvenlik Konseyini işlevsiz hale getiren daimi 5 üye ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa’ya veto kullanımında “hesap soracak” bir mekanizmayı hayata geçiren BM Genel Kurulu, Çin ve Rusya’nın savunması için toplandı.

Amerika Birleşik Devletleri, Kuzey Kore'nin yedinci bir nükleer deneme yapmaya hazırlandığı konusunda uyarıda bulundu. Bu denemenin gerçekleşmesi halinde BM yaptırımları için tekrar baskı yapacağına dair açıklama yapıldı.

ABD, Çin ve Rusya'nın yenilenen balistik füze fırlatmaları nedeniyle Kuzey Kore'ye yönelik daha fazla BM yaptırımını veto ederek "sınırsız" stratejik ortaklığını küresel güvenliğin üzerine çıkarıp çıkarmadıklarını sorguladı.

Reuters’ın aktardığına göre, Çin'in BM Büyükelçisi Zhang Jun, ABD politikalarını gerilimi yeniden tırmandırmakla suçladı.

“ABD'nin, bazı bölgelerde Kuzey Kore’ye yönelik yaptırımları hafifletmek ve Güney Kore ile ortak askeri tatbikatları sona erdirmek gibi yapabileceği birçok şey var.”

DeLaurentis, Washington'un "Kore Yarımadası'nın tamamen nükleer silahlardan arındırılması için yaptırımları hafifletmeyi tartışmaya fazlasıyla hazır olduğunu" aktardı. ABD'nin defalarca görüşmeleri yeniden başlatmaya çalıştığını, halka açık ve özel mesajlar gönderdiğini, ancak bir yanıt alamadığını söyledi.

Kuzey Kore'nin BM Büyükelçisi Kim Song ise, Genel Kurul'a açıklamada, “Kuzey Kore’nin ulusal savunma yeteneklerini güçlendirmek için aldığı önlemler, meşru müdafaa hakları kapsamında ABD'nin düşmanca tehditleriyle başa çıkmak için kaçınılmaz bir seçimdir.” ifadelerine yer verdi.