ABD, Tayvan politikasında ciddi değişikliklere gidiyor
ABD Senatosu Dışişleri Komitesi, Çin'in Tayvan’a yönelik askeri baskıyı artırdığı için milyarlarca dolarlık ek güvenlik yardımı hükümleri de dahil olmak üzere, Tayvan'a ABD askeri desteğini önemli ölçüde artıracak yasayı onayladı.
Senato Dış İlişkiler Komitesi, ABD Başkanı Joe Biden yönetimindeki tasarıyla ilgili endişelere ve Pekin'den gelen öfkeli açıklamalara rağmen, 2022 Tayvan Politika Yasası'nı 17 evet 5 hayır oyuyla destekledi.
İki partinin de desteklerini verdiği oylamada hem Cumhuriyetçilerin hem de Biden'ın diğer Demokratlarının, ABD'nin Tayvan'a yönelik politikasında, Tayvan’ı “NATO dışı önemli müttefik” olarak tanımlamak gibi değişikliklere verdiği desteğin açık bir göstergesi.
Tasarıyı yazan Senatörler, tasarının 1979 Tayvan İlişkileri Yasası'ndan bu yana adaya yönelik ABD politikasının en kapsamlı yeniden yapılandırılması olacağını kaydetti.
Washington, 1979’da Pekin ile ilişkileri başlatmasından bu yana Tayvan’ı Çin'in eyaletlerinden biri olarak görüyor ve bu da ABD-Çin ilişkilerinin temelini oluşturuyordu.
Tayvan savunmasının güçlendirilmesi hedefleniyor
Komitenin Demokrat Başkanı Senatör Bob Menendez:
“Karşı karşıya olduğumuz şey hakkında açık gözlü olmalıyız. ABD, Pekin ile savaş veya artan gerilim peşinde değil.”
Komitenin en üst düzey Cumhuriyetçisi Senatör Jim Risch:
“Tayvan'ın savaşma şansı olmasını sağlamak istiyorsak, şimdi harekete geçmeliyiz. Tayvan için statükodaki herhangi bir değişiklik ABD ekonomisi ve ulusal güvenlik için feci etkilere sahip olacaktır.”
Tayvan Cumhurbaşkanlığı Ofisi, Senato'ya en son destek gösterisi için teşekkür etti ve tasarının güvenlik ve ekonomik iş birliği de dahil olmak üzere 'Tayvan-ABD ortaklığını birçok yönden geliştirmeye yardımcı olacağını' vurguladı.
Tasarı kapsamında dört yıl boyunca Tayvan'a 4.5 milyar dolarlık güvenlik yardımı tahsis edilecek ve Tayvan'ın uluslararası kuruluşlara katılımı desteklenecek.
Yasa ayrıca, anakarayı Tayvan'dan ayıran boğazda düşmanlık olması durumunda Çin'e yönelik yaptırımlara ilişkin kapsamlı bir dil içeriyor.
Tasarı Haziran ayında sunulduğunda Çin, Washington'un Çin'in çıkarlarına zarar verecek eylemlerde bulunması halinde 'kararlı karşı önlemler almaya mecbur kalacağını' söyleyerek yanıt verdi.
Tayvan'ın fiili Washington Büyükelçisi Hsiao Bi-khim, Washington’daki bir etkinlikte gazetecilere verdiği demeçte, Beyaz Saray ile belirli yaptırımlar üzerinde görüşüp görüşmediği sorulduğunda, 'Herhangi bir ayrıntıyı görüşmedik' dedi.
Hsiao:
“Tayvan Boğazı'ndaki statükonun korunabilmesini sağlamak için farklı araçları keşfetme ihtiyacına ilişkin daha geniş anlamda entegre caydırıcılıktan bahsettik.”
Yasa için Kongre'ye 'minnettarlığını' dile getirdiğini kaydetti.
“Amerika Birleşik Devletleri'nde de farklı görüşlerin karmaşıklığı göz önüne alındığında, en önemli önceliğimiz olan güvenlik konusunda bir fikir birliğine varabileceğimizi umuyoruz.”
Kongre'deki süreç devam edecek
Komitenin onayı, Senato'nun tamamında bir oylamanın yolunu açtı, ancak bunun ne zaman gerçekleşebileceğine dair bir bilgi henüz yok.
Yasalaşması için Temsilciler Meclisi'nden geçmesi ve Biden tarafından imzalanması ya da vetoyu geçersiz kılmak için yeterli desteği kazanması gerekiyor.
Beyaz Saray Salı günü yaptığı açıklamada, etkili olduğunu düşündüğü Tayvan'a yönelik uzun süredir devam eden ABD politikasını değiştirmemesini sağlamak için yasanın nasıl değiştirileceği konusunda Kongre üyeleriyle görüşmelerde bulunduğunu söyledi.
Tayvan tasarısının, Savunma Bakanlığı için yıllık bir yasa tasarısı belirleme politikası olan Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) gibi bu yılın sonlarında geçmesi beklenen daha büyük bir mevzuat parçasına dahil edilmesi muhtemel.
Çin tepkili
Çin’in ABD Büyükelçiliği ise tasarının geçmesine tepki gösterdi:
"Bu tasarı, ABD'nin uzun süredir devam eden ‘Tek Çin’ politikasını değiştirecek son derece korkunç bir tasarı.
Yasa olarak kabul edilirse Çin-ABD ilişkileri üzerinde yıkıcı bir etkisi olacak."
* * *
KAYNAK: gdh.digital, Reuters